Dongeng Basa Sunda Kunaon Maung Bet Belang. Ieu carita asalna ti nagara nu tebih, nyaeta ti Brasil.

Ku sim kuring ditarjamahkeun kana basa Sunda, supados aya hikmah anu tiasa dicandak kanggo urang sadayana.

Hayu ah urang kawitan.

Dongeng Basa Sunda Kunaon Maung Bet Belang

Dina hiji waktos, taun-taun nu tos kalangkung, parantos lami pisan. Yén harita mah maung teh teu ngagaduhan belang dina tonggong siga ayeuna.

Aya hiji maung anu ngagaduhan kebon. Ieu kebon teh réa pisan ku jukut, eurih sareng cucuk.

Nu gaduhna ngupayakeun buruh padamel kanggo ngabersihan taneuh. Bade dipelakan, cariosna mah.

Si maung nyauran sadaya sato leuweung, sareng nyarios ka maranehna nalika parantos kumpul, "Kuring peryogi tukang damel pikeun ngabereskeun tegalan kami tina jukut jeung cucuk. Pikeun salah sahiji ti maraneh anu bakal ngalakukeun padamelan ieu kuring nawiskeun sapi kanggo bayaranna."

Monyét mangrupikeun anu pangheulana ngaléngkah ka payun sareng nyanggupan padamelan éta.

Si maung nyobian manehna, tapi ngan sakedap, si Monyet mah henteu tiasa damel nanaon. Teu aya hiji acan anu beres.

Nya si Maung engal-enggal mecat Monyet, sareng anjeunna henteu mayar nanaon.

Mangka maung nyéwa embe kanggo ngalakukeun pagawéan.

Embe damelna jujur tapi anjeunna henteu ngagaduhan pipikiran supados padamelan janten saé.

Anjeunna bakal ngabersihan sakedik tegalan di hiji tempat, teras anjeunna bakal ngiles sareng ngalakonan bagian sanésna.

Anjeunna henteu pernah ngaréngsékeun nanaon nepi ka rapih. Kusabab hal ieu, si maung enggal mecat manehanana bari teu dibayar.

Terasna maung nyobian tanaga peusing. Ieu peusing teh kuat pisan sareng anjeunna damelna sae.

Ngan peusing gaduh hiji kagorengan, nyaéta karesepna.

Aya seueur sireum anu arageung di tempat manehna damel. Manehna teu eureun-eureun ngaemaman sireum weh.

Maung jadi keuheul, mecat manehna, sami sareng embe jeung monyet, teu dibayar oge.

Ahirna kelenci ngalamar pikeun padamaelan éta. Si maung seuri, anjeunna nyarios, "Naha kelenci, anjeun leutik teuing pikeun ngalakukeun padamelan. Monyét, Embe, jeung peusing sadayana gagal muaskeun. Tangtosna sato sapertos maneh ogé bakal gagal."

Nanging, teu aya sato-sato sanés anu ngalamar padamelan éta. Kusabab kitu maung ngiringan kahoyong kelenci sareng ngawartoskeun anjeunna yén bakal nyobian sakedap.

Kelenci digawé jujur tur sae, teu lami anjeunna tos ngabersihkeun sabagean ageung kebon.

Poé isukna ogé sami kelenci lebet tur digawé sapertos biasa. Si maung mikir yén anjeunna parantos untung pisan nyéwa kelenci teh.

Anjeunna bosen netep di dinya kanggo ngawas kelenci didamel. Kelenci katinggalna terang kumaha ngalakonan padamelan éta, teu keudah dititah, kusabab kitu maung mutuskeun bade moro.

Anjeunna ninggalkeun putrana pikeun ngawaskeun kelenci. Saanggeus maung mangkat, kelenci nyarios ka putra maung, "Sapi anu badé dipasihkeun ku bapa anjeun, anu ditandaan ku totol bodas dina ceuli kénca, nu sanésna di sisi katuhu, lerés kitu?"

"Oh, sanes," jawab éta putra maung. "Sapina beureum sadayana, kalayan ukur aya titik bodas leutik dina ceuli katuhu na."

Kelenci digawé deui sabaraha lami, teras saur anjeunna, "Sapi anu badé dipasihkeun ku bapa anjeun dihalangan ku walungan, sanés?"

"Leres" jawab putra maung.

Kelenci gaduh rencana kanggo kabur bari nyandak sapi henteu ngantosan bérésna padamelan. Pas pisan badé ngamimitian, anjeunna ningali maung na wangsul.

Si maung sadar yén kelenci henteu digawé deui nalika anjeunna nuju mangkat. Kusabab éta anjeunna cicing sareng ngawaskeun kelenci dugi ka sadayana kebon diberesihan.

Teras si maung masihan sapi ka si kelenci, sapertos anu parantos dijanjikeun. "Anjeun kudu meuncit sapi ieu," saur anjeunna ka kelenci, "di tempat anu teu aya laleur atanapi reungit."

Meuncit Sapi

Kelenci mangkat sareng sapina. Saatos anjeunna jauh, manehna mikir bakal meuncit sapi tea.

Anjeunna ngupingkeun sora hayam jago, kadangu ti kajauhan. Kelenci terang yén pastina aya tempat ingon-ingon nu caket. Atuh tangtosna bakal aya seueur laleur.

Manehna neraskeun deui lengkahna nepi ka hiji tempat, mikir yén anjeunna hoyong meuncit sapi di dieu.

Tapi, katingali taneuh beueus tur baseuh dina daun anu aya di tangkal rembet. Kusabab kelenci mikir bakal aya reungit di dinya anjeunna mutuskeun henteu jadi meuncit sapi.

Nepi tungtungna anjeunna dugi ka tempat anu luhur dimana aya angin ngahiliwir nu kuat. "Teu aya reungit di dieu," saur anjeunna ka dirina. "Tempatna jauh tina tempat anu aya laleur ogé." Akhirna anjeunna mutuskeun pikeun meuncit sapi.

Ngan waktos anjeunna siap nuang daging sapi, sumping sakadang maung. "Kelenci, anjeun parantos janten réncang kuring," saur maung, "Ayeuna kuring  lapar pisan. Ieu katinggal tina beuteung nu kempleng. Naha tiasa anjeun masihan abdi daging sapi?"

Kelenci méré maung sapotong daging sapi. Ngan sajorelat seep dileweuk ku si Maung. Teras anjeunna cengkat saurna, "Ngan sakitu anjeun badé masihan abdi tuang?" Si maung katingali ageung sareng galak, éta kelenci henteu wani nolak masihan anjeunna langkung seueur daging sapi.

Éta maung teras tuang dugi kanyéépkeun sapi sadayana. Kelenci ngan ukur kaagehan tuangeun anu alit. Anjeunna kacida pisan ambek ka maung.

Babales Kelenci

Hiji dinten teu lami tina kajadian eta, kelenci angkat ka tempat anu henteu jauh ti imah maung sareng mimiti nuar kai gedé.

Maung pas kaleresan ngaliwat, naroskeun, "Naon anu keur anjeun lakukeun?"

"Abdi bade ngawangun kurung kanggo ngurilingan diri kuring," jawab kelenci. "Naha anjeun henteu nguping paréntahna?"

Maung nyarios yén anjeunna henteu kantos nguping aya bewara nanaon.

"Éta aneh pisan," saur kelenci. "Parentahna sato kedah nguatkeun diri ku cara ngawangun kurung ngurilingan dirina. Sadaya sato leuweung ngalakukeun ieu."

Maung janten hariwang pisan. "Aduh, kumaha ieu, naon anu kedah abdi lakukeun," manéhna ceurik. "Kuring henteu terang kumaha ngawangun kurung. Kuring can pernah ngalakukeun éta di dunya. Kelenci anu bageur. Anjeun sobat anu pohara hade. Tiasa teu pangdameulkeun kuring kurung, sateuacan anjeun ngawangun salah sahijina?"

Kelenci ngawaler yén anjeunna teu kapikiran melaan batur ku ngawangun kurung maung tiheula. Tapi, tungtungna, manehna satuju ngalakukeun éta.

Kelenci nyieun seueur batangan tangkal nu panjang tur seukeut. Manehna nancebkeun pageuh dina taneuh ngurilingan macan. Terus manehna nutup nepi luhureun awak maung sakuatna pisan. Tos kitu anjeunna angkat ninggalkeun si maung nyalira.

Si maung nungguan sareng ngantosan kana kajadian-kajadian nu bakal tumiba pikeun nunjukkeun ka anjeunna kagunaan ieu bénténg. Tapi teu aya nanaon.

Anjeunna ngarasa lapar sareng hanaang. Teu lami monyét ngaliwat. Si maung ngagero, "Monyét, bahaya teh tos liwat?"

Si Monyét henteu terang bahaya naon nu dimaksud, tapi anjeunna ngawaler, "Atos."

Teras sasauran maung, "Monyét nu bageur, naha anjeun henteu haat pikeun ngabantosan kuring kaluar tina kurungan ieu?"

"Wios anu ngagaduhan kurung weh nu ngabantosan anjeun," jawab monyét bari teras nuluykeun lengkahna.

Teu lami embe ngaliwat. Si maung ngagero, "Embe, bahaya teh tos liwat?"

Si Embe sami henteu terang bahaya naon nu dimaksud, tapi anjeunna ngawaler, "Atos."

Teras sasauran maung, "Embe nu bageur, naha anjeun henteu haat pikeun ngabantosan kuring kaluar tina kurungan ieu?"

"Wios anu ngagaduhan kurung weh nu ngabantosan anjeun," jawab embe bari teras nuluykeun jalanna.

Saatos eta, peusing ngaliwat. Si maung ngagero, "Peusing, bahaya teh tos liwat?"

Si Peusing oge henteu terang bahaya naon nu dimaksud, tapi anjeunna ngawaler, "Atos."

Teras sasauran maung, "Peusing nu bageur, naha anjeun henteu haat pikeun ngabantosan kuring kaluar tina kurungan ieu?"

"Wios anu ngagaduhan kurung weh nu ngabantosan anjeun," jawab peusing bari teras nuluykeun lampahna.

Maung Jadi Belang

Kusabab teu aya nu nulungan, teras ngarasa lapar sareng halabhab hoyong ngaleueut, si maung mutuskeun pikeun kaluar sorangan tina eta kurungan.

Manehna terus ngaluncat ka luhur ku sadaya kakuatan-na, tapi gagal, anjeunna teu tiasa kaluar.

Anjeunna nyoba norobos kalayan sagala kakuatanana di sisi hareup, tapi tetep anjeunna henteu tiasa kaluar oge.

Si maung mikir yén henteu pernah di dunya, anjeunna teu tiasa lepas. Manehna cicing sakedap, sabot anjeunna leleson, anjeunna mikir.

Manehna mikirkeun bengrasna panon poé di luar. Mikirkeun boroan saé anu aya di leuweung. Mikirkeun kumaha tiisna cinyusu.

Sakali deui anjeunna luncat sareng luncat ku sadaya kakuatanana di sisi tukang kurung.

Akhirna anjeunna hasil. Tapi awakna pinuh ku codetan gara-gara keuna ku kai seukeut.

Dugi ka dinten ieu maung ngagaduhan garis-garis di kadua sisi awakna.

Baca oge: Adab Sopan Santun Sunda

Cag, Dongeng basa Sunda Kunaon Maung Bet Belang ieu. Mugia aya elmu anu tiasa diguar tina carita kanggo nu maosna. Hatur nuhun.